سیستم پرداخت الکترونیک ( بخش اول - مفاهیم، عناصر و نظام های پرداخت)
عناصر اصلی سیستم های پرداخت الکترونیک:
در هر سیستم پرداخت 3 عنصر اصلی وجود دارد: 1- مجوز پرداخت : یعنی خریدار یا فرستنده وجه به بانک مجوز می دهد که پرداخت صورت گیرد 2- تهاتر پرداخت : یعنی بین بانک فرستنده و بانک گیرنده باید توافق نامه ای موجود باشد تا عملیات پرداخت از حساب فرستنده به حساب گیرنده صورت پذیرد. 3- تسویه حساب بین دو بانک : معمولاً از سیستم های پایایی همچون ACH استفاده می شود.
عامل های موجود در سیستم های پرداخت الکترونیک:
سیستم های پرداخت الکترونیک یک سیستم چند عاملی است که اطلاعات مالی بین این عامل ها منتقل می شود و در این نوع سیستم ها عامل های زیر وجود دارد: 1- پرداخت کننده 2- گیرنده وجه 3- دریافت کننده 4- صادر کننده 5- دروازه سیستم های پرداخت.
- پرداخت کننده وجه که توسط مکانیزم جاری سیستم پرداخت عملیات را انجام می دهد.
- گیرنده وجه که توسط ابزارهای تعریف شده توسط سیستم ارزش مالی را از پرداخت کننده دریافت می نماید.
- دریافت کننده ایجاد زیرساخت های مورد نیاز و به وجود آوردن امکانات امن لازم برای این که گیرنده وجه بتواند ارزش مالی را از پرداخت کننده دریافت نماید.
- صادر کننده یعنی ارائه ابزار یا اطلاعات مورد نیاز به پرداخت کننده وجه و همچنین بررسی اعتبار تراکنش ها.
- دروازه سیستم های پرداخت ایجاد ارتباط بین دریافت کننده ها و صادر کننده ها و تبادل تراکنش های مالی و پرداخت ما بین آن ها.
نظام های پرداخت در عصر جدید:
پیدایش ابزارهای نوین در صنعت بانکداری به همراه تقاضاهای روزافزون مشتریان برای دستیابی به خدمات آسانتر بانکی این صنعت را دچار تحولی شگرف کرده است و حضور شعب مجازی در قالب بانکداری الکترونیکی ارمغان فناوری جدید را برای بانکداری ارائه نموده است. در این بیان خدمات پرداخت مبتنی بر کارت جزء کاربردی ترین و عمومی ترین سرویس های بانکی است. در حقیقت خدمات پرداخت بانکی به عنوان اولین نوع از انواع پرداخت های الکترونیکی بعد از پول رایج شد.
مهمترین عیبی که باعث شد خدمات پرداخت کارتی جای پرداخت نقدی پول را بگیرد به قرار زیر است:
- نگهداشت سرمایه : به این معنی که پول از لحظه ای که از بانک خارج می شود تمام مالکیت و اعتبار آن نیز از دسترس بانک خارج خواهد شد ولی زمانی که به جای پول ، کارت استفاده شود تنها اعتبار پول در اختیار مشتری است و خود پول به صورت واقعی در اختیار بانک است.
- معمولاً پروسه های مربوط به پول فیزیکی دارای استهلاک زیادی می باشد و این خود هزینه بر است.
