کافه دانش (قسمت دوم - مفاهیم پایه در مدیریت دانش و طبقه بندی انواع دانش)

روابط میان داده‌ها، اطلاعات و دانش سلسله مراتبی و مطلق نیست. افراد و موقعیت‌ها تعیین‌کننده داده، اطلاعات و دانش بودن عوامل هستند ولی آنچه مسلم است سطح تکامل آن‌هاست که دانش از اطلاعات و اطلاعات از داده کامل‌تر است.

مهم‌ترین نقشی که می‌توان به مدیریت دانش نسبت داد این است که آن را به عنوان یک متدلوژی تغییر در نظر گرفت. مدیریت دانش از یک طرف با جذب دانش‌های جدید به درون سیستم و از طرفی دیگر با اداره مؤثر آن دانش‌ها، می‌تواند مهم‌ترین عامل تغییر در یک سازمان باشد. دانش به‌واسطه نزدیکی به تصمیم‌ها و اقدامات سازمانی به مراتب بیش از داده‌ها و اطلاعات می‌تواند باعث بهبود عملکرد شده و درنتیجه کیفیت خدمات سازمان‌ها را بهبود ببخشد.

دانش آشکار : دانشی است که عینی بوده و می‌تواند به صورت رسمی و زبان سیستماتیک بیان شود این نوع دانش مستقل از کارکنان بوده و در سیستم‌های اطلاعات کامپیوتری، کتاب‌ها، مستندات سازمانی وجود دارد و دارای قابلیت کدگذاری و بیان از طریق گویش است، شکلی از دانش است که به‌آسانی می‌تواند از یک فرد ماهر به فرد دیگری از طریق ارتباطات شفاهی یا نوشتاری منتقل شود.

دانش پنهان (نهفته) : دانشی است که انتزاعی بوده و دستیابی به آن آسان نیست، منابع و محتوای آن در ذهن نهفته است. این دانش از طریق تجربه و یادگیری عملی کسب می‌گردد و در واقع دانش نانوشته سازمان است. عبارت " انسان بیشتر از آنچه می‌گوید، می‌داند" و یا "فوت کوزه‌گری" اشاره به دانش پنهان دارد. دانشی عمیق در ضمیر ناخودآگاه انسان است، بنابراین توصیف آن برای دیگران مشکل است. معمولاً افراد متخصص می‌توانند آن را استخراج کنند.

دانش فردی : در وجود فرد نهفته است و ریشه در اقدامات فردی او دارد.

دانش گروهی (سازمانی) : در سیستم‌های اجتماعی و فرهنگی یک سازمان نهفته است. بسیاری از صاحب‌نظران وقتی از دانش صحبت می‌کنند به دانشی اشاره دارند که در ذهن انسان نهفته است و به راحتی قابل شناسایی و انتقال از فردی به فرد دیگر نیست. این نوع دانش در تجارب، باورها، ارزش‌ها و فرهنگ یک فرد یا سازمان نهفته است و دارای قلمرویی وسیع و بسیار ارزشمند بوده و دارایی‌های منحصربه‌فرد هستند که به ندرت توسط دیگران کپی می‌شوند و ایجادکننده مزیت رقابتی برای افراد و سازمان‌ها هستند.

برگرفته از مدیریت دانش (مفاهیم، اصول، اهداف و مدل ها) اداره کنترل و تحقیقات ریسک بانک سپه نوشته زمانعلی فاتحی ، 1390.